ถุงมือกันบาด

ถุงมือกันบาด (Cut Resistant Gloves) จัดเป็นอุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลสำหรับสวมใส่ที่มือ เพื่อปกป้องอันตรายที่อาจขึ้นกับมือ เช่น อันตรายจากการบาดเฉือน การตัด การเจาะทะลุ หรือการขีดข่วน มีประสิทธิภาพรองรับการใช้งานของผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับของมีคมต่างๆ เช่น คัทเตอร์ กรรไกร มีด กระจก งานเหล็ก งานกระเบื้อง หรืองานอลูมิเนียม ทำให้ผู้สวมใส่สามารถปฏิบัติงานได้อย่างปลอดภัย ถุงมือเซฟตี้รูปแบบนี้ถูกนำไปใช้งานทั้งงานทั่วไปและในอุตสาหกรรม เนื่องจากมีให้เลือกหลากหลายแบบ วัสดุที่เหมาะสมกับการใช้งานที่แตกต่างกัน อีกทั้งยังมีคุณสมบัติพิเศษอื่นๆเพิ่มเติมสำหรับการปฏิบัติงานที่ต้องการการปกป้องที่มากกว่าการกันบาดอีกด้วย ก่อนที่จะพูดถึงถุงมือกันบาดประเภทต่างๆ ก่อนอื่นเลยคงต้องพูดถึงมาตรฐานของถุงมือนิรภัยประเภทนี้กันก่อน ส่วนใหญ่แล้วถุงมือกันบาดที่จำหน่ายกันอยู่ในประเทศไทยจะได้รับการรับรองมาตรฐานการควบคุมคุณภาพอุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลของสหภาพยุโรปสำหรับถุงมือหรือ EN388 (ถุงมือสำหรับป้องกันอันตรายจากงานเครื่องจักรกล) เดิมมาตรฐาน EN388 มาพร้อมตัวเลขบอกระดับความสามารถในการปกป้องเพียง 4 หลักเท่านั้น หลังจากนั้นมีการปรับปรุงเพิ่มเติม มาตรฐานตัวใหม่ถูกประกาศใช้เมื่อปี 2016 มีเครื่องหมายพร้อมตัวเลขและตัวอักษรภาษาอังกฤษเพิ่มเป็น 6 หลัก เพื่อบอกระดับความสามารถในการปกป้องที่เพิ่มมากขึ้น

1. การทนทานต่อแรงขัดสีหรือการเสียดสี ระดับ 1-4 ทดสอบโดยการวัดจำนวนรอบที่ถุงมือสามารถทนการขัดสีจนกว่าจะขาด

2. การทนทานการบาดเฉือนจากของมีคม ระดับ 1-5 ทดสอบโดยการวัดจำนวนรอบที่ต้องใช้ในการตัดเฉือนถุงมือบนความเร็วที่สม่ำเสมอ

3. การทนทานต่อการฉีกขาด ระดับ 1-4 ทดสอบโดยการวัดขนาดของแรงดึงที่จำเป็นในการฉีกตัวอย่างถุงมือ

4. การทนทานต่อการเจาะทะลุ ระดับ 1-4 ทดสอบโดยการวัดความแรงที่จำเป็นในการเจาะทะลุถุงมือโดยใช้เครื่องมือมาตรฐานในการทดสอบ

โดยแต่ละบททดสอบภายใต้มาตรฐานดังกล่าวมีการแบ่งระดับประสิทธิภาพออกทั้งหมด 4-5 ระดับ โดยมีระดับ 0 เป็นระดับต่ำสุด จนถึงระดับ 5 ซึ่งเป็นระดับสูงสุด

5. การทนต่อการบาดเฉือน TDM Test (ทดสอบตามมาตรฐาน IOS 13997) ใช้ตัวสัญลักษณ์ตัวอักษร A – F แทนค่าความทนทานเรียงตามอักษรจากน้อยไปมาก
6. การทนต่อแรงกระแทก ซึ่งจะใช้สัญลักษณ์ P แทน ได้ผ่านการทดสอบ และ F หรือ X แทน ไม่ผ่านการทดสอบหรือไม่รองรับการใช้งาน

ถุงมือกันบาดประเภทต่างๆ สามารถแบ่งได้เป็นถุงมือกันบาด (Cut Resistant Gloves) และ ถุงมือกันบาดชนิดเคลือบ (Coated Cut Resistant Gloves)

ถุงมือกันบาด (Cut Resistant Gloves)

1. ถุงมือกันบาดเคฟลาร์ (Kevlar Gloves) ถุงมือกันบาดที่ทำจากเส้นใยเคฟลาร์ เป็นเส้นใยสังเคราะห์ที่มีคุณสมบัติเหนียวแน่น คงทน แข็งแรง ทนต่อสารเคมีและความร้อนสูง ไม่ลามไฟ ทนต่อการขัดถู ช่วยป้องกันการบาดเฉือนและการขีดข่วนต่างๆ จากความคมได้เป็นอย่างดี โดยทั่วไปถุงมือกันบาดชนิดนี้ การกันบาดอยู่ที่ระดับ 3-5 ซึ่งแต่ละระดับจะมีคุณสมบัติที่ใช้งานได้ดีแตกต่างกัน ได้แก่ เรื่องของความทนทานต่อแรงบาดเฉือน การขีดข่วน การเสียดสี แรงฉีกกระชาก หรือยืดหยุ่นได้ดีกว่า

2. ถุงมือกันบาดไดนีม่า (Dyneema Gloves) ถุงมือกันบาดที่ทำจากเส้นใยไดนีม่าหรือวัสดุ HMPE (High Modulus Polyethylene) ซึ่งเป็นเส้นใยชนิดพิเศษ มีประสิทธิภาพสูง เส้นใยมีความเหนียวแน่น ยืดหยุ่น ทนทานต่อการเสียดสี น้ำหนักเบา และถ่ายเทอากาศได้ดี สามารถซักทำความสะอาดได้ โดยทั่วไปถุงมือกันบาดชนิดนี้ การกันบาดอยู่ที่ระดับ 4-5  เหมาะสำหรับงานหยิบจับของมีคมและงานที่เสี่ยงต่อการเจาะทะลุมือได้ เช่น งานตัดแผ่นเหล็ก งานเคลื่อนย้ายกระจก แผ่นกระเบื้อง หรือชิ้นส่วนรถยนต์

3. ถุงมือตาข่ายสแตนเลส (Stainless Steel Mesh Gloves) ถุงมือตาข่ายสแตนเลสเป็นถุงมือป้องกันการบาดอีกรูปแบบหนึ่ง โดยถุงมือมีลักษณะเป็นตาข่ายซึ่งเป็นการนำเส้นลวดสแตนเลสเส้นเล็กๆ มาถักทอเป็นถุงมือ ซึ่งทำให้มีคุณสมบัติที่แข็งแรง ทนทาน และป้องกันมือจากบาดเฉือนของคมมีดได้ดี ทั้งไม่เป็นสนิมและไม่มีสารพิษ สามารถสัมผัสอาหารได้ นิยมนำไปใช้ในงานอุตสาหกรรมทั้งเบาและหนัก ในเครื่องจักรเบา เช่น งานอุตสาหกรรมอาหาร งานจับหั่นเนื้อสัตว์หรือชำแหละเนื้อสัตว์ เป็นต้น โดยทั่วไปถุงมือกันบาดชนิดนี้ การกันบาดอยู่ที่ระดับ 5 นอกจากนี้ถุงมือตะข่ายสแตนเลสยังมีชนิดที่ถักทอร่วมกับเส้นใย HPPE ช่วยเพิ่มความต้านทานต่อการบาดเฉือนยิ่งขึ้น รวมถึงเพิ่มความยืดหยุ่นและสวมใส่สบายมือมากขึ้นด้วย

4. ถุงมือทังสเตน (Tungsten Gloves) ถุงมือกันบาดทำจากเส้นใยที่มีทังสเตนมาเป็นวัสดุเสริมแรง ซึ่งทังสเตนเป็นวัตถุดิบที่มีประสิทธิภาพในเรื่องความแข็งและทนทานสูง โดยเส้นด้ายชนิดนี้จะลักษณะเป็นด้ายเส้นเล็กและมีความบาง แต่คงความแข็งแรง ความทนทานต่อการตัดขาดและการบาดเฉือนได้ดี โดยทั่วไปถุงมือกันบาดชนิดนี้ การกันบาดอยู่ที่ระดับ 5 ถุงมือทังสเตนนิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมผลิตขวดแก้ว กระจก อุตสาหกรรมรถยนต์ งานทางด้านวิศวกรรม รวมถึงงานอุตสาหกรรมต่างๆ ที่มีการใช้ใบมีดอุตสาหกรรม

5. ถุงมือโพลีเอทิลีนและไฟเบอร์กลาส (HPPE/Fiberglass Gloves) ถุงมือกันบาดที่ทำจากเส้นใยโพลีเอทิลีน หรือ HPPE (High Performance Polyethylene) และเส้นใยไฟเบอร์กลาส ทั้ง 2 ชนิดเป็นเส้นใยที่แข็งแรง น้ำหนักเบา ให้สัมผัสแบบเนื้อผ้าสวมใส่สบาย สามารถถ่ายเทอากาศได้ดี ซักทำความสะอาดได้ มีความทนทานต่อการตัดและบาดเฉือนได้ในระดับที่ดีมาก โดยทั่วไปถุงมือกันบาดชนิดนี้ การกันบาดอยู่ที่ระดับ 5 เหมาะสำหรับงานบาดคมจากใบมีด งานอุตสาหกรรมเครื่องจักรเบา

ถุงมือกันบาดชนิดเคลือบ (Coated Cut Resistant Gloves) เป็นการเพิ่มการปกป้องให้กับถุงมือกันบาดด้วยการเคลือบสารบางประเภทไปบนถุงมือ เพื่อช่วยในเรื่องของการกันลื่น การทนต่อสารพิษ สารเคมี และป้องกันน้ำมันต่างๆ รวมถึงการทนต่อความร้อน แอลกอฮอล์ หรือสารทำละลายบางประเภท ระดับการกันบาดจะขึ้นอยู่กับการใช้เส้นใยของตัวถุงมือ โดยมีให้เลือกใช้ตั้งแต่ ระดับ 1 – 5 การกันบาดที่ระดับ 1-2 เป็นการกันบาดที่เหมาะกับงานทั่วไปที่ไม่ใช่งานในอุตสาหกรรมหนัก เช่น งานเหล็ก งานก่อสร้าง งานใช้กรรไกร คัทเตอร์ การกันบาดระดับ 3 เป็นระดับกลางถึงมาก สามารถใช้ในงานอุตสาหกรรมได้ เช่น อุตสาหกรรมยานยนต์ งานเหล็ก ส่วนการกันบาดอยู่ที่ระดับ 4-5  เหมาะสำหรับงานในอุตสาหกรรมหนัก งานที่เสี่ยงต่อการตัดหรือเจาะทะลุมือได้ เช่น งานตัดแผ่นเหล็ก งานเคลื่อนย้ายกระจก แผ่นกระเบื้อง หรือชิ้นส่วนรถยนต์

1. ถุงมือกันบาดเคลือบไนไตร (Nitrile Coated Resistant Gloves) ถุงมือกันบาดเคลือบไนไตร จะเป็นถุงมือที่ผลิตจากเส้นใยสมรรถนะสูงเช่นเดียวกับถุงมือกันบาดทั่วไป แต่เพิ่มคุณสมบัติการใช้งานขึ้นมาด้วยการเคลือบไนไตร ซึ่งมีลักษณะเป็นยางสังเคราะห์ มีคุณสมบัติทนต่อสารพิษ ทนต่อสารเคมี และป้องกันน้ำมันซึมผ่านเข้าชั้นในได้ ดังนั้นถุงมือที่เคลือบด้วยไนไตรจึงสามารถกันลื่นได้ดี ช่วยให้การหยิบจับวัตถุยึดแน่นติดมือและเพิ่มความคล่องแคล่วในการทำงานมากขึ้น เหมาะสำหรับการทำงานที่มีการสัมผัสหรือหยิบจับชิ้นส่วนที่เปียกน้ำมัน จารบี หรือสารหล่อลื่นต่างๆ นอกจากนี้ตรงบริเวณที่เคลือบด้วยไนไตรยังช่วยลดความเสี่ยงต่อการถูกของแหลมคม การเจาะทะลุ และการทิ่มแทงได้ เหมาะสำหรับอุตสาหกรรมยานยนต์ อุตสาหกรรมเหล็กหรือโลหะที่มีคราบน้ำมัน
2. ถุงมือกันบาดเคลือบพียูหรือโพลีเอทิลีน (PU - Polyurethane Coated Resistant Gloves) ถุงมือกันบาดเคลือบ PU เป็นถุงมือที่ผลิตจากเส้นด้ายสมรรถนะสูงเช่นกัน แต่มีการเพิ่มคุณสมบัติการใช้งานพิเศษขึ้นมาด้วยการเคลือบ PU โดยบริเวณที่ถูกเคลือบ PU จะมีความต้านทานต่อสารเคมี ทนต่อน้ำมันและจารบี ทนต่ออุณหภูมิ สูงและต่ำมากได้ดี ทั้งกันลื่นและดูดซับแรงกดทับได้ดี ซักทำความสะอาดง่าย ถุงมือกันบาดที่เคลือบ PU ช่วยให้การหยิบจับชิ้นงานหรือวัตถุต่างๆ มีความแม่นยำและกระชับมือมากขึ้น ตำแหน่งการเคลือบ PU ที่ถุงมือมีให้เลือกใช้หลายแบบ ได้แก่ แบบเคลือบฝ่ามือ แบบเคลือบหลังมือ หรือแบบเคลือบนิ้วถุงมือ เป็นต้น เหมาะสำหรับการหยิบจับและกันบาดเฉือนจากของมีความคมและงานที่ต้องสัผัสสารเคมี น้ำมันหรือจารบี
3. ถุงมือกันบาดเคลือบยางธรรมชาติ หรือ Latex (Latex Coated Resistant Gloves) เป็นถุงมือที่ผลิตจากเส้นด้ายสมรรถนะสูงเช่นกัน แต่มีการเพิ่มคุณสมบัติการใช้งานด้วยการเคลือบยางธรรมชาติ หรือ Latex บริเวณฝ่ามือและนิ้ว โดยบริเวณที่ถูกเคลือบ Latex จะมีความทนทานความร้อนได้ดี ทนทานต่อแอลกอฮอล์ และสารประเภทตีโทน (Ketone) บางชนิด แต่ก็มีข้อจำกัดในการสัมผัสสารทำละลายบางประเภทเช่น แก๊สโซลีน ถุงมือประเภทนี้ช่วยกันบาดและเพิ่มการยึดเกาะเวลาจับหรือยกชิ้นงาน เหมาะสำหรับงานจับแก้ว กระจก เหล็ก และอลูมิเนียม
4. ถุงมือกันบาดเคลือบจุดพีวีซี (PVC Coated Resistant Gloves) เป็นถุงมือที่ผลิตจากเส้นด้ายสมรรถนะสูงเช่นกัน แต่มีการเพิ่มคุณสมบัติการใช้งานด้วยการเคลือบเทอร์โมพลาสติกชนิดนึง ที่เรียกว่า PVC (Polyvinylchloride) เคลือบลักษณะเป็นจุดๆบริเวณฝ่ามือและนิ้ว ช่วยให้การหยิบจับสิ่งของดีขึ้น ไม่หลุดลื่น มีความยืดหยุ่นทำให้เกิดความคล่องตัวขณะสวมใส่ ระบายอากาศได้ดี หยิบจับสิ่งของได้ดี บริเวณที่เคลือบจุด PVC มีความทนทานต่อน้ำมัน และไม่หลุดล่อนแม้มีการเสียดสี

วิธีการเลือกใช้ถุงมือกันบาด

1. เลือกที่จำนวนฝีเข็ม (Gauge) หรือที่เรียกกันอย่างเป็นทางการว่าค่า SPI (Stitches per Inch) จำนวนฝีเข็มที่ว่านี้คือ จำนวนฝีเข็มในการถักทอถุงมือต่อความยาว 1 นิ้ว ยิ่งฝีเข็มมากก็จะส่งผลต่อความแข็งแรงของถุงมือมากขึ้นเท่านั้น โดยส่วนมากถุงมือกันบาดจะมีฝีเข็มอยู่ที่ประมาณ 7-12 ฝีเข็ม
2. เลือกถุงมือที่มีคุณภาพดี ได้มาตรฐาน และชนิดถุงมือกันบาดให้ตรงกับวัตถุประสงค์ที่ต้องการป้องกัน เลือกไซส์ถุงมือที่กระชับเข้ารูปกับนิ้วและฝ่ามือ สวมใส่สบาย ไม่คับหรือแน่นมือมากจนเกินไป เพื่อใช้มือทำงานได้อย่างคล่องแคล่ว
3. เลือกใช้ถุงมือที่ไม่เสื่อมสภาพทางด้านวัสดุและคุณภาพ เพราะการเสื่อมสภาพของถุงมืออาจส่งผลให้การป้องกันการบาดมีประสิทธิภาพลดลง